Ngân hàng và doanh nghiệp cần sự “chung thủy”

Đây là chia sẻ của một số chuyên gia thảo luận tại Hội
thảo “Tăng khả năng hấp thụ vốn cho doanh nghiệp” do Thời báo Ngân
hàng tổ chức, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa
Việt Nam chủ trì ngày 25/7

Khó khăn liên tục “bủa vây”

Chia sẻ những
khó khăn của doanh nghiệp tại Hội thảo, ông Vũ Công Huân – Giám đốc Công ty Cổ
phần Tập đoàn HDC cho biết, trong 6 tháng đầu năm 2023, mảng xuất khẩu thực sự
khó khăn, giảm 25-27% về đơn hàng.

Mặc dù giá
nguyên vật liệu hiện tại giảm 30-35% so với cùng kỳ năm ngoái nhưng khó khăn
lớn nhất của doanh nghiệp nhỏ và vừa là nguồn vốn để bán được hàng. Với số đơn
hàng hiện tại, lượng cung cấp của doanh nghiệp chỉ đạt 35%.

Nhìn rộng ra
cộng đồng doanh nghiệp, PGS.TS Nguyễn Thị Mùi, thành viên Hội đồng tư vấn chính
sách tài chính, tiền tệ quốc gia cho rằng, doanh nghiệp hiện nay đối mặt với
khó khăn tứ phía. Khảo sát của Ban Nghiên cứu Phát triển kinh tế tư nhân cho
thấy, 60% doanh nghiệp cho rằng khó khăn đầu tiên là đơn hàng sụt giảm. Một khi
đơn hàng sụt giảm rõ ràng sẽ khiến doanh nghiệp vay vốn về cũng không biết phải
làm gì; cầu sản xuất, tiêu dùng đều giảm thì rõ ràng cầu tín dụng sẽ giảm.
Trong 6 tháng đầu năm, số lượng doanh nghiệp rời khỏi thị trường nhiều hơn
doanh nghiệp thành lập mới thì rõ ràng cầu tín dụng đang khó khăn.

Để đáp ứng nhu
cầu vốn với lãi suất ưu đãi cho doanh nghiệp khi cần, ngành Ngân hàng đã triển
khai nhiều giải pháp. Ông Trần Long, Phó Tổng giám đốc Ngân hàng TMCP Đầu tư và
Phát triển Việt Nam (BIDV) cho biết, ngân hàng thực hiện cho vay, hỗ trợ theo
Nghị quyết 31 của Chính phủ là 16.000 tỷ đồng, dư nợ hỗ trợ lãi suất là 5.000
tỷ đồng, số tiền hỗ trợ là gần 70 tỷ đồng; với chương trình tín dụng 120.000 tỷ
đồng cho nhà ở xã hội, BIDV có gói 30.000 tỷ đồng, cho đến nay đã tiếp cận 10
dự án và đến nay đã cấp tín dụng cho 3 dự án. Nhận thấy nhà ở thương mại giá
thành thấp, trung bình đang là một nhu cầu, ngân hàng đã có thêm một gói tín
dụng quy mô 20.000 tỷ đồng, lãi suất hợp lý đối với chủ đầu tư và người mua
nhà.

Ngoài ra, trong
6 tháng đầu năm, BIDV đã ban hành 25 gói tín dụng với tổng quy mô lên tới
450.000 tỷ đồng với lãi suất thấp hơn so với lãi suất thị trường từ 0,5 –
2%/năm tuỳ theo từng đối tượng, 4 lần hạ lãi suất cho vay, 4 lần hạ lãi suất
sàn từng bước hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp. Không những cung cấp
giải pháp tài chính, BIDV còn hỗ trợ nâng cao năng lực tài chính cho các doanh
nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa, tạo một không gian để các doanh
nghiệp có thể gặp gỡ, trao đổi, giúp đỡ nhau về đơn hàng, thị trường, tổ chức
nhiều hội thảo nâng cao năng lực, kỹ năng quản trị của doanh nghiệp…

Đưa ra một số
giải pháp khác ngoài lãi suất để doanh nghiệp tăng sức hấp thu vốn, bà Trịnh
Thị Hương, Phó Cục trưởng Cục Phát triển doanh nghiệp (Bộ Kế hoạch – Đầu tư)
cho biết, đơn vị đang triển khai các hoạt động hỗ trợ kỹ thuật cho doanh
nghiệp. Ngoài nguồn ngân sách, đơn vị kết hợp với các tổ chức quốc tế, sử dụng
nguồn lực quốc tế hỗ trợ doanh nghiệp để thu hẹp khoảng cách giữa cung và cầu;
hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực quản trị tài chính, dòng tiền, thiết kế
các sổ tay quản trị, tổ chức các sự kiện kết nối, tư vấn 1-1 với doanh nghiệp
giúp doanh nghiệp vay vốn thành công tại các ngân hàng thương mại.

Về phía cầu, đơn vị cũng phối hợp
với 12 ngân hàng quỹ đầu tư, đào tạo cán bộ tín dụng, thiết kế sản phẩm, mời
các chuyên gia đầu ngành về các lĩnh vực mà Việt Nam có tiềm năng, giúp cán bộ
tín dụng hiểu hơn về các ngành đó để ngân hàng hiểu hơn về doanh nghiệp và
thiết kế sản phẩm phù hợp với các doanh nghiệp.

Lời giải phải đến từ các bên

Dẫu đã có
nhiều giải pháp nhưng đại diện một số ngân hàng mong muốn được ngân hàng tiếp
tục hạ lãi suất, chấp nhận một phần rủi ro hỗ trợ cho doanh nghiệp. Tuy nhiên,
PGS.TS Nguyễn Thị Mùi phân tích, hiện tại ngân hàng khá khó khăn trong việc tìm
kiếm doanh nghiệp tốt, có khả năng trả nợ, xác định được đúng dòng tiền để mở
rộng tín dụng.

Bản thân ngân
hàng cũng là một doanh nghiệp, huy động vốn từ các tổ chức, cá nhân với lãi
suất nhất định cộng với chi phí nhất định để cho vay, vì vậy giảm lãi suất cũng
phải có thời gian, lộ trình.

Doanh nghiệp
muốn thủ tục phải đơn giản, không cần yêu cầu tài sản đảm bảo thì vay phải có
trách nhiệm, cho vay có trách nhiệm thì vấn đề tài sản đảm bảo không còn nặng
nề nữa. Trong bối cảnh hiện nay, việc tiếp cận nguồn vốn khi doanh nghiệp chưa
thực sự tạo được niềm tin, uy tín, khả năng trả nợ cả gốc lẫn lãi thì tài sản
đảm bảo vẫn là một điều được rất ra. Bên cạnh đó, Quỹ bảo lãnh tín dụng cho
doanh nghiệp nhỏ và vừa cũng cần được phát huy và đi vào cuộc sống.

Đặc biệt,
PGS.TS Nguyễn Thị Mùi cũng cho biết, có đến 80% doanh nghiệp lên tiếng các
chính sách hỗ trợ doanh nghiệp chưa được địa phương triển khai hiệu quả, đặc
biệt là chưa giải quyết được thực tiễn nảy sinh. Do đó, bên cạnh những nỗ lực
từ doanh nghiệp, ngân hàng cần sự vào cuộc của địa phương, phát huy thực hiện
và truyền thông chính sách. Nếu không tháo gỡ nút thắt về cơ chế, pháp lý thì
sẽ rất khó để doanh nghiệp tiếp cận tín dụng ngân hàng.

Dưới góc độ
ngân hàng, Phó Tổng giám đốc Ngân hàng BIDV chia sẻ, ngân hàng đặt mục tiêu là
hỗ trợ doanh nghiệp, nền kinh tế, phục hồi sản xuất kinh doanh nhưng doanh
nghiệp lại có quan hệ tín dụng với 5 – 7 ngân hàng khiến “nhà băng”
hơi nản lòng trong việc thực hiện các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp vì ngân
hàng khó khăn trong việc đánh giá, quản trị tài chính của doanh nghiệp chưa đảm
bảo.

Ông Nguyễn
Quốc Hùng, Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA) nhìn nhận, tất cả các
ngân hàng đều đang có những giải pháp hết sức hữu hiệu, coi khách hàng đang
đứng “chung thuyền” để có những hỗ trợ khách hàng. Tuy nhiên, khách hàng truyền
thống không phải khách hàng của 5-7 ngân hàng. Doanh nghiệp phải là doanh
nghiệp “chung thuỷ”. Trong bối cảnh này, lời khuyên đối với doanh
nghiệp là tìm được ngân hàng tốt, sau đó “chung thủy” trên 1 con thuyền với 1
ngân hàng. Nếu không, không thể hy vọng ngân hàng cho vay không có tài sản đảm
bảo.

Ngoài ra, nhìn
vào kinh tế thực hiện nay, ông Nguyễn Bá Hùng, Kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam
cho rằng, động lực lớn nhất của nền kinh tế và doanh nghiệp hiện nay có lẽ là
đầu tư công, quy mô lớn, nhu cầu của nền kinh tế cao sẽ tạo ra hoạt động rất
sôi động để doanh nghiệp tạo ra cầu tín dụng. Một yếu tố khác là cần chú trọng
vào thị trường tiêu dùng tức là làm sao tạo ra hoạt động kinh tế thực thay vì
có hoạt động đầu cơ sẽ có thể tăng nguồn cung tín dụng.

Ở góc độ tín dụng cho doanh nghiệp,
ông Nguyễn Bá Hùng nhìn nhận, ngân hàng chú trọng thanh khoản của doanh nghiệp,
có những doanh nghiệp đang hoạt động kinh doanh tốt nhưng họ có khó khăn thanh
khoản nhưng cũng có doanh nghiệp khó khăn thanh khoản thể hiện là doanh nghiệp
yếu kém. Do đó, ngân hàng cần nghiệp vụ để xác định lý do để bảo đảm ổn định hệ
thống tài chính, điều chỉnh chuẩn mực cho vay hợp lý.

 Nguồn: thoibaonganhang.vn