Ngân hàng “dè dặt” bơm vốn vào bất động sản

Ngành bất động sản (BĐS) đang
được ví như cái ao “cạn vốn” còn ngân hàng lại “ế vốn”. Tuy nhiên, bơm vốn thế
nào cho ngành này để đảm bảo an toàn là vấn đề khiến các ngân hàng lo lắng.

 Tuần
qua, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) công bố cơ chế điều hòa room tín dụng từ ngân
hàng thừa sang ngân hàng thiếu. Theo số liệu từ Vụ Tín dụng các ngành kinh
tế (NHNN), tính đến ngày 23/11/2023, dư nợ toàn hệ thống tăng 8,38% so với cuối
tháng 12/2022, đạt 56% mức NHNN giao cho các tổ chức tín dụng.

Nhiều doanh nghiệp bất động sản đề nghị ngành ngân hàng nới lỏng
điều kiện cấp tín dụng. Ảnh: LV

Dư
địa còn lại từ nay đến hết năm để các tổ chức tín dụng mở rộng tăng trưởng tín
dụng là rất lớn, còn gần 6,2%, tương đương khoảng 735.000 tỷ đồng. Tuy nhiên,
cung ứng vốn vào lĩnh vực nào là vấn đề khiến các ngân hàng đau đầu. 

Khơi
thông “mạch máu” tín dụng cho BĐS

Theo
đánh giá của các chuyên gia, BĐS là một trong những lĩnh vực có khả năng hấp
thụ vốn tốt nhất giai đoạn hiện nay. Số liệu của NHNN cho thấy, từ đầu năm đến
nay, tín dụng lĩnh vực BĐS đạt trên 2,7 triệu tỷ đồng, tăng 6,04% so với cuối
năm 2022, chiếm 21,46% tổng dư nợ nền kinh tế. 

Theo TS. Nguyễn Quốc Hùng, Tổng thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt
Nam, các ngân hàng đang “đỏ mắt tìm doanh nghiệp tốt”. “Nhu cầu vốn có thể
rất cao, nhưng không thể tiếp cận được điều kiện vốn. Như trong lĩnh vực BĐS, hơn 70% là
vướng mắc pháp lý. Nếu doanh nghiệp BĐS có vấn đề gì, thì ngân hàng cũng rất
rủi ro, cho vay thì phải đáp ứng đủ điều kiện. Nếu xử lý được vấn đề pháp lý,
thì dòng vốn sẽ thông. Không thể nào một mình ngành ngân hàng tháo gỡ các vấn
đề được đặt ra”, ông Hùng nêu quan điểm.

Đại
diện các ngân hàng như TPBank, Sacombank, Techcombank, VPBank, MBBank cũng cho
hay, room tín dụng không phải là vấn đề, lãi suất cho vay cũng đã hạ sâu, song
việc giải ngân vẫn rất khó khăn.

Cho
rằng, “không thể vỗ tay bằng một bàn tay”, các ngân hàng thương mại đề nghị cơ
quan có thẩm quyền tiếp tục nghiên cứu, triển khai các giải pháp tổng thể hơn,
nhất là giải quyết những vướng mắc pháp lý liên quan BĐS; những giải pháp kích
cầu tiêu dùng trong nước, nhất là trong dịp Tết Nguyên đán sắp tới; đẩy mạnh
giải ngân vốn đầu tư công để dẫn dắt đầu tư…, qua đó khơi thông “mạch
máu” tín dụng. 

Cảnh
báo “vết xe đổ”

Theo
Phó thống đốc NHNN Đào Minh Tú, thị trường BĐS có vai trò rất quan trọng, nếu
không thúc đẩy phát triển thị trường, sẽ ảnh hưởng lớn đến tăng trưởng kinh tế,
việc làm, mọi lĩnh vực khác…“Phải khẳng định, ngân hàng và BĐS đang ‘ngồi chung
một thuyền’. Nếu thị trường BĐS nóng quá hay nguội quá, ngân hàng đều bị ảnh
hưởng vì dư nợ tín dụng lĩnh vực này chiếm 21,2% tín dụng toàn nền kinh tế”,
Phó thống đốc Đào Minh Tú nhận định.

Dù
vậy, ở góc độ cơ quan điều hành, lãnh đạo NHNN cũng cảnh báo “vết xe
đổ” khi nhìn ngược lại giai đoạn 2009-2011, vì lợi ích trước mắt, một số
ngân hàng cho vay BĐS nhiều đã phải trả giá lớn trong trung hạn khi nợ xấu gia
tăng, an toàn của chính ngân hàng bị ảnh hưởng.

“Điều
hành chính sách như ‘đi trên dây’, một mặt làm sao có đủ vốn với lãi suất hợp
lý hỗ trợ thúc đẩy tăng trưởng thị trường BĐS, một mặt làm sao duy trì an toàn.
NHNN nhận thấy trách nhiệm hỗ trợ tăng trưởng kinh tế là nhiệm vụ đặc biệt quan
trọng, nhưng an toàn hệ thống cũng là chuyện quan trọng không kém”, ông Đào
Minh Tú trăn trở.

Theo
TS. Nguyễn Quốc Hùng, cần sòng phẳng và công bằng trong đối xử với doanh nghiệp
BĐS và doanh nghiệp các lĩnh vực khác. Hiện nay, không chỉ doanh nghiệp BĐS khó
khăn, mà tất cả các doanh nghiệp đều rất khó khăn, đơn hàng sụt giảm, nhà máy
đóng cửa, thu hẹp sản xuất, người lao động mất việc làm… Dù vậy, các doanh
nghiệp thuộc nhiều lĩnh vực đều đang rất nỗ lực tìm cách vượt qua. 

Doanh nghiệp bất động sản đang gặp khó khăn trong việc xoay xở
dòng vốn. Ảnh: LV

Trong
khi đó, với BĐS, khó khăn hiện nay không chỉ do nguyên nhân khách quan, mà còn
do nhiều yếu tố chủ quan. Cụ thể, rất nhiều doanh nghiệp bỏ tiền đầu tư
vào đất nông nghiệp, hoặc khu vực đất đai chưa được phê duyệt, chưa được quy
hoạch. Hiện dòng tiền “đọng” lại rất nhiều ở đất đai không đủ thủ tục pháp lý.
Với những dự án như vậy, ngân hàng có bơm vốn vào thì cũng không hiệu quả, vì
có xây xong nhà, dân cũng không dám mua. 

Thực
tế có những ngân hàng sẵn sàng cho vay dự án BĐS với lãi suất thấp hơn gói
120.000 tỷ đồng, nhưng không cho vay được vì thủ tục pháp lý của dự án chưa đầy
đủ. “Trong bối cảnh hiện nay, để vượt qua khó khăn, chủ đầu tư cần phải
chấp nhận rủi ro, thậm chí là phá sản. Bởi, nếu lúc nào cũng đặt ra vấn đề
“gỡ”, “giải cứu” doanh nghiệp BĐS, thì trong tương lai giá nhà còn lên đến đâu
khi mọi chi phí lãi vay trong hàng chục năm lại được các doanh nghiệp cộng vào
giá thành sản phẩm. Thậm chí, dù ngân hàng có điều chỉnh giảm lãi vay nhưng
chưa chắc chủ đầu tư đã giảm giá bán nhà cho người dân”, ông Hùng đặt vấn đề.

Nhiều
doanh nghiệp BĐS đang đề nghị ngành ngân hàng nới lỏng điều kiện cấp tín dụng
trong bối cảnh sức khỏe của doanh nghiệp suy yếu, tài sản đảm bảo giảm giá. Tuy
vậy, các ngân hàng thương mại cho rằng, tín dụng vào BĐS là lĩnh vực có rủi ro
cao nên cần phải kiểm soát chặt chẽ. 

Nguồn: Tạp chí diễn đàn doanh nghiệp